Yerba mate — jak?

Jaką mate kupić?
Radzę kupić tradycyjną mate z tykwy, gdyż dobrze przechodzi smakiem yerby i z czasem dojrzewa. Jedyną zaletą metalowej mate jest to, że dobrze sprawdza się w podróży. Ja jednak wolę tykwę.

Nową tykwę trzeba odpowiednio przygotować. Najpierw napełnia się ją yerbą, potem zalewa gorącą wodą i pozostawia na jeden dzień. Następnie należy wyrzucić zawartość, opłukać mate i wyskrobać resztki włókien ze ścianek tykwy. Potem trzeba powtórzyć cały proces, czyli jeszcze raz napełnić yerbą, zalewać wrzątkiem i odstawić naczynie na jeden dzień.

Gdy już uzależnimy się od tego energetyzującego napoju, warto pomyśleć o termosie. W Ameryce produkowane są termosy do mate wyposażone w specjalną rurkę do nalewania wody. Jednak zwykły termos też świetnie nadaje się do tego celu. Termos szczególnie przydatny jest w czasie podróży, a widok ludzi z termosem w ręku nie jest niczym niezwykłym na ulicach Buenos Aires czy Montevideo.

Jak przygotować?
Gotujemy wodę. Trzeba pamiętać, by nie wrzała. Woda do mate powinna mieć około 70°C. Leniwe sączenie mate jest czymś tak oczywistym w miastach na północy Argentyny, że na ulicach stoją darmowe dystrybutory z gorącą wodą. Nieodzownym elementem takiego dystrybutora jest termometr wskazujący temperaturę wody. Zbyt gorąca woda parzy bowiem liście i powoduje, że mate jest wodnista i pozbawiona smaku. Podobno nie chodzi tu tylko o efekt termiczny ale także o zawartość tlenu rozpuszczonego w wodzie, która gwałtownie spada przy wyższej temperaturze. Czajnik zdejmujemy więc z ognia w momencie kiedy woda zaczyna szumieć i pojawiają się pierwsze bombelki.

Napełniamy mate w 3/4 objętości, zatykamy otwór ręką i odwracamy do góry dnem, lekko potrząsając. Ponownie odwracamy mate tak, by większość liści zgromadziła się z jednej strony tykwy. Wpychamy głęboko bombille tam, gdzie jest mniej liści. Potem bombilli już nie ruszamy. Następnie nalewamy gorącą wodę, najlepiej powoli po bombilli. Woda powinna przykryć górny poziom liści. Czekamy chwilę, aż yerba zaparzy się. I wreszcie pijemy.

Niektórzy piją mate z cukrem. W takim przypadku przed każdą dolewką wsypujemy trochę cukru. Trzeba jednak pamiętać, że tykwa przeznaczona do picia gorzkiej mate nie powinna być wykorzystywana do picia osłodzonego napoju.

Yerba mate można też zalewać zimną wodą i pić z dodatkiem lodu i innych ziół. Taki napój nazywa się tereré i jest popularny w Paragwaju.

Jak pić?
Picie mate to nie tylko zaspokajanie pragnienia, ale cały ceremoniał. Porównanie do palenia fajki pokoju nie jest bardzo przesadzone. Mate pije się w gronie znajomych, a zaproszenie do ceremonii jest wyrazem akceptacji.

Mistrzem ceremonii jest zazwyczaj gospodarz. To on przygotowuje mate, zalewa ją wodą i zgodnie z obowiązującym zwyczajem pije jako pierwszy. Pije do momentu, aż przez bombille przechodzi powietrze. Notabene dźwięk siorbania jest w tym przypadku mile widziany. Następnie ponownie zalewa yerbę i podaje mate pierwszemu z pijących. Zgodnie z zasadami południowoamerykańskiego savoir-vivre'u bombilla powinna być zwrócona w stronę tej osoby. Wypija ona wszystko do dna, na co wskazuje siorbanie, i zwraca naczynie gospodarzowi, nie dziękując. Podziękowanie oznacza, że nie mamy już ochoty na więcej i gospodarz pominie nas w następnej kolejce. Po kolei piją wszyscy uczestnicy spotkania. Potem gospodarz znów podaje mate pierwszemu z gości, następuje kolejna rundka i tak w kółko.

Kiedy napar traci smak, gospodarz wyrzuca zawartość mate (pomagając sobie bombillą) i napełnia ponownie. Ceremonia trwa tak długo, dopóki nie podziękuje ostatni z pijących. Jednak yerba nie jest celem samym w sobie spotkania towarzyskiego, a jedynie przyjemnym elementem towarzyszącym.

Od czasu do czasu bombilla zatyka się. Niektórzy pocierają wtedy ręką dno mate i rurka odtyka się. Nie wiem jak miałoby to działać, ale faktycznie coś w tym jest.

W ogóle w mate jest coś magicznego. Argentyńczycy mówią, że do mate trzeba mieć dobrą rękę. I rzeczywiście, są osoby, którym dobra mate nigdy nie wychodzi.

Liczba głosów: 15750